قیام تنباکو در تهران
مدت زمان : ۳ دقیقه

خلاصه

در پی انتشار حکم تحریم تنباکو، در سراسر ایران مصرف، خرید و فروش تنباکو متوقف شده بود. ناصرالدین شاه در پی فشار انگلستان تصمیم به تبعید عالم بزرگ تهران می­‌گیرد. در اعتراض به تبعید میرزا حسن آشتیانی، مردم تهران قیام می‌‌کنند...

متن کامل

در سراسر ایران هیچ‌کس دخانیات مصرف نمی‌­کرد و خرید و فروش آن نیز متوقف شده بود. کمپانی رژی توسط قوام‌الدوله، وزیر امور خارجه وقت، شکایت به ناصرالدین شاه برد. شاه هم برای میرزای آشتیانی، عالم برجستهٔ تهران، پیغام فرستاد که «یا در ملأعام قلیان بکشید و یا از ایران خارج شوید». میرزای آشتیانی هم پاسخ دادند که «نقض حکم حجهالاسلام از هیچ رو برایم ممکن نیست؛ ولی از تهران می­‌روم.»
روز تبعید میرزا حسن آشتیانی در تهران غوغایی بر پا شد. شیخ حسن کربلایی در کتاب تاریخ دخانیه می‌نویسد «ابتدا علما و اهل علم دسته دسته از هر محله رو به سنگلج که محل نزدیک ایشان (میرزای آشتیانی) است، روانه شدند. کم کم جمعیت مردم زیاد شد…؛ تا قریب ظهر، همین‌طور فوج فوج از هر صنف به سنگلج آمده، مجتمع شدند. هنگام ظهر، دیگر نوبت به زنان رسید. زنان نیز دسته دسته، فوج فوج جمع آمده، جمعیت زنان نیز انبوه شد. پس از این جماعت، اول کار زنان بود که روانهٔ بازارها شدند؛ هر دکان گشوده دیدند، خواهی نخواهی بستند تا کار به جایی رسید که در تمامی شهر به این عظمت یک دکان دیگر گشوده نماند. این جمعیت زنان با آن انبوهی و کثرت، پس از بستن بازار، تماماً سرهایشان را از روی چادر به علامت عزا گِل گرفتند و فریاد و فغان‌کنان رو به ارک دولت رفتند. جمعیت مردان نیز با گریه و فغان و «وا اسلاما»گویان از دنبال زنان روانه شدند… زنان به زنده و مردهٔ شاه، از هر قسم و رقم فحش و دشنام و بدگویی و نفرین، ابداً خودداری نداشته… از چنین هنگامه­ٔ عظیمی که دفعتاً در میدان ارک برپاگردید، تمامی اجزای دولت، خاصه حرم‌سراهای سلطنتی را وحشت و دهشت عظیمی فرا گرفته، خرد و بزرگ دربار مضطرب شدند».
بالاخره در پایان روز، مردم را به خاک و خون کشیدند. معین نظام به سربازان مخصوص حاکم تهران فرمان شلیک داد. شیخ حسن کربلایی در کتابش نوشته است: «عموم مردم را چنان جوش و خروش فرا گرفت که در آن حال هیچ‌کس را از مباشرت جنگ و مصادمت توپ و تفنگ اصلاً اندیشه و پروایی نبود؛ سهل است که از بزرگ و کوچک و زن و مرد هیچ‌کس را بجز کشته ­شدن آرزویی نبود…». شمار دقیق کشتگان هیچ‌گاه به دست نیامد.
در نهایت درگیری با دخالت علما پایان ­گرفت. شاه از تبعید میرزای آشتیانی صرف نظر کرد و چند روز بعد امتیاز را به طور کامل لغو کرد.

0 0 رای ها
امتیازدهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

2 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
محمد سالار
محمد سالار
5 سال قبل

سلام عالی بود. کلا این برنامه عالیه. دوران عالی. افق عالی. به شدت منتظر باقیه اش هستم.
فصل دو دوران یعنی می خواد چی بشه؟! موضوعش چیه؟ پشت بند همین فصله؟! آماده پخشه؟!
خواهشا پشت بند همین فصل، فصل دو رو روی آنتن ببرید. ممنونم.
آیا امکان دانلود فایل صوتی این کلیپهای صوتی هست؟ اگر هست چگونه؟
ممنونم از توجهتون

سردبیر
ویرایشگر
5 سال قبل
پاسخ به  محمد سالار

سلام
ممنون از لطف شما
لینک دانلود فایل‌های صوتی در انتهای مطالب قرار گرفته است.